ACTION REPLAY: BACK TO 1983 [pdf]

ACTION REPLAY: BACK TO 1983

W 1983 roku skończyłem 11 lat. W gry wideo grałem jeszcze wyłącznie w salonach gier. Wspomnienia z tamtego okresu są nieco mgliste – pamiętam miejsca, ale same tytuły gier już mniej. Najbardziej utkwiły mi w pamięci wcześniejsze automaty arcade: jeden flipper (z dinozaurami!) i dwa elektromechaniczne automaty strzeleckie – jeden o tematyce westernowej, drugi wojennej.

Rodzice byli prywaciarzami, więc miałem okazję zajrzeć za żelazną kurtynę jeszcze wcześniej. W 1980 roku odbyliśmy samochodową wyprawę do Hiszpanii (polonezem!), co było prawdziwą logistyczną przygodą: waluty, weki, wizy… Dotarliśmy aż do Ceuty w Afryce, gdzie pamiętam feerię świateł salonu gier, kakofonię dźwięków i tłum podekscytowanych dzieciaków.

Pięć lat później polecieliśmy do USA – ale to już historia na osobny artykuł. Niedługo potem w domu pojawiło się wideo, a ja dostałem ZX Spectrum. Pamiętam też, że w 1983 roku byłem w kinie na „1941” Spielberga – mimo że film był od 15 lat! Przed seansem puszczono jeszcze krótki metraż ze striptizem – mama zasłoniła mi oczy… ale gdy już w głównym filmie pojawiła się golizna, nie protestowała.

„Błękitny Grom” widziałem w kinie i mam do niego wielki sentyment, podobnie jak do innych filmów z Royem Scheiderem – może dlatego, że miałem okazję przeprowadzić z nim duży, osobisty wywiad.

Wiele technologicznych i popkulturowych fenomenów z tamtych lat odkryłem dopiero później: od sprzętu Apple, przez Dragon’s Lair, po kino dla dorosłych. Wyjątkiem była muzyka Marka Bilińskiego i innych polskich artystów, jeśli tylko była dostępna.

Ten numer liczy 116 stron poświęconych 1983 roku. Mógłby ich mieć dwa razy więcej, a i tak nie zmieścilibyśmy wszystkiego. Staraliśmy się upchnąć jak najwięcej i opisać to jak najciekawiej.

Redaktor
Łukasz Dziatkiewicz

SPIS TREŚCI

• Wspomnienia operatora – jak zarabiało się w PRL-u na automatach do gier

• Wielkie ekranowe zderzenie Bondów – Roger Moore i Sean Connery z licencjami na zabijanie

• „Joysticks” – film, który powinien być kultowy, ale jest tylko trochę…

• Zestrzelenie koreańskiego samolotu pasażerskiego przez Rosjan – tragedia, w której zginęło 269 osób

• Ben Gold – pierwszy oficjalny mistrz świata w gry wideo – obszerny wywiad

• Seiko – zegarkowa potęga o blisko 150-letniej historii

• Commodore 64 – niekwestionowany król gier

• Ówczesne kolekcjonerstwo – wspomina Piotr Milewski, dziennikarz i pisarz, dawniej punk i poeta

• „Wejście smoka” w Polsce – spóźniona premiera i jej wpływ na growe bijatyki (dr Mirosław Filiciak)

• Złote lata salonów gier w USA – fotoreportaż i wywiad z fotografem polskiego pochodzenia, Irą Nowińskim

• Handel zagraniczny w latach 80. – rozmowa z weteranem

• Wideo gry z LaserDiscu – prehistoryczna wersja DVD (Bartłomiej Kluska)

• Kino 3D – kolejne podejście do trójwymiarowych filmów grozy

• Wywiad z Markiem Bilińskim – rozmowa Łukasza Dziatkiewicza z mistrzem syntezatorów

• „Błękitny Grom” i „Gry wojenne” – sensacyjny tryptyk i ich reżyser

• Technikalia 1983 – nowinki technologiczne tamtych lat (Bartek Dramczyk)

• Wielki krach wideogier – co się wydarzyło? (Bartek Kluska)

• Horrory 1983 – przegląd strasznych historii według Roberta Ziębińskiego

• Polskie kino gatunkowe – „Wilczyca”, „Wielki Szu” i „Karate po polsku” (prof. Piotr Kletowski)

• Strzelanki – „Gyruss”, pierwsza arkadówka na podstawie „Gwiezdnych Wojen” i… „Tapper”

• Filmy i seriale z akcją w 1983 roku

• Apple w 1983 – co działo się u Steve’a Jobsa? (Jacek Łupina, Apple Muzeum Polska)

• Kalendarium wydarzeń w Polsce i na świecie

• Terroryzm 1983 – zamachy bombowe, porwania i próby zabójstwa prezydenta

• Muzyka 1983 – największe przeboje, legendarne płyty i gwiazdy estrady

• Premiery kulturalne – nowe filmy, seriale i wydarzenia

• Przeboje ZX Spectrum – zestawienie Bartka Dramczyka

• Porno 1983 – złote czasy branży dobiegają końca…

• Flippery na podstawie gier wideo – co o nich sądzą eksperci i twórcy gier

• Podbój kosmosu i prawdziwe „Gwiezdne Wojny” – program Reagana

• Sport 1983 – nie tylko najważniejsze dyscypliny

• Bonus level – na koniec jeszcze o grach (zwłaszcza z Atari) i filmach growych